سازمان دامپزشکی کشور

سهم دامپزشکی در توسعه پایدار اقتصادی کشور و سلامت جامعه

نویسنده : دکتر مجید روحانی نژاد - مدیر کل دامپزشکی استان خراسان رضوی

بی شک مهم‌ترین رکن برای ایجاد امنیت غذایی در کشورمان توجه به حوزه «دامپزشکی» است. چرا که  حدود  13درصد اقتصاد کشور وابسته به محصولات بخش دام و فرآورده های خام دامی است و 8/43درصد ارزش افزوده بخش کشاورزی نیز به دام و فرآورده های آن تعلق دارد اما از همه مهم‌تر این است که بخش زیادی از سفره ایرانی‌ها نیز با این محصولات پر می‌شود که همین امر، ضرورت توجه به بهداشت این محصولات را دوچندان می‌نماید.پس با این اوصاف، نقش دامپزشکی در توسعه اصولی و پایدار، حفظ ذخایر اقتصادی و تامین غذای کافی و سالم برای کشور، بیشتر نمایان می شود؛ در شرایطی که توسعه اقتصاد مقاومتی در حوزه غذا و به ویژه فرآورده های پروتئینی با منشاء دامی که 40درصد ظرفیت اشتغال و سرمایه گذاری کشور را در بر می گیرد، بر دوش دامپزشکی قرار دارد.همچنین افزایش چشمگیر صادرات دام و فرآورده های آن که 25درصد صادرات غیرنفتی کشور را تشکیل می دهد، در سایه اعتبار و اعتماد به دامپزشکی کشور(که تایید کننده سلامت و کیفیت این جنس محصولات است) در سطح منطقه و بین الملل محقق می‌شود.همچنین بیش از 70درصد خدمات دامپزشکی در حوزه توسعه روستایی قرار می گیرد و به طور مستقیم به محروم ترین قشرهای جامعه برمی گردد. حمایت از اقتصاد روستایی یکی از مهم‌ترین اهداف اقتصاد مقاومتی است که نقش بزرگی در صادرات غیر نفتی ما دارد.اگر بدانیم که حداقل حدود 70درصد هزینه خوراک خانوارها شامل تامین گوشت و مرغ و تخم مرغ و دیگر فرآورده های دامی می شود، آن گاه بیشتر پی می بریم که نقش دامپزشکی در اقتصاد خانواده، به عنوان بخشی از اقتصاد مقاومتی، تا چه اندازه پر رنگ است. تامین سلامت ، کیفیت و ارتقای کمیت قابل توجیه اقتصادی، فقط با تلاش مستمر در پیشگیری از بیماری ها و کنترل خسارات ناشی از آن ها امکان پذیر است و ارتقای میانگین مصرف سرانه گوشت، شیر، مرغ، تخم مرغ و دیگر فرآورده های حیوانی در سالیان اخیر حکایت از تامین سلامت این مواد دارد که از ارکان این پیشرفت، دامپزشکی می باشد.علاوه بر این‌ها، در حالی‌که از میان هزار و 709 عامل بیماری زای انسانی ،832 عامل از حیوان به انسان انتقال می یابد و از بین 156 بیماری نوپدید انسانی، 114 مورد آن بین انسان و حیوان مشترک است و 75 درصد بیماری های اورژانسی انسانی به ابتلا به بیماری های مشترک انسان و حیوان مرتبط است، آیا نمی توان گفت که یکی از ارکان مسئول سلامت جامعه، همین حوزه دامپزشکی است؟  

به این نسبت‌ها، احتمال60درصدی انتقال بیماری‌های عفونی، از طریق گوشت، مرغ، شیر و دیگر فرآورده های دامی را نیز بیفزایید. یعنی اگر نظارت چرخه دامپزشکی بر محصولی که مورد مصرف قرار می‌گیرد، وجود نداشته باشد، احتمال ابتلای فرد به یکی از انواع بیماری‌های مشترک انسان و حیوان، بسیار بالا خواهد بود.نظر به فراوان بودن این بیماری های مشترک در کشور، شاهد صرف هزینه های هنگفتی در این حوزه هستیم که اقتصاد کشور را متضرر می‌سازد.با این اوصاف، باید حوزه دامپزشکی را در مصون نگه داشتن سرمایه های دامی از این مخاطرات و همچنین ایجاد سد در مقابل نفوذ این عوامل به جمعیت انسانی، یک رکن مهم به شمار آورد و با هدف  تضمین سلامت انسان و حتی دام، سازو کارهای موجود در این بخش و نظارت‌های حاصل از آن را، ارتقا بخشید.این همه وظایف سنگین با کمترین امکانات، مشکلات تامین بودجه و کمبود نیروی انسانی در استان، انجام و  محقق می‌شود.چهاردهم مهرماه که در تقویم روز «دامپزشکی» نام گرفته، یادآور اهمیت حوزه دامپزشکی در عرصه سلامت و اقتصاد و توامان مسئولیت سنگین فعالان این بخش برای جلب اطمینان جامعه از تامین سلامت در این بخش است. این روز بزرگ را به تمامی فعالان این بخش تبریک می گویم و امیدوارم سالیان پیش رو پیام آور ارتقای جایگاه رفیع دامپزشکی در عرصه های اقتصادی و اجتماعی باشد.