به مناسبت روز جهانی بیماری‌های مشترك میان انسان و حیوانات

مدیر کل دامپزشکی استان کرمان گفت: شهروندان باید به بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان توجه ویژه داشته باشند.

به گزارش روابط عمومی اداره کل دامپزشکی استان کرمان، دکتر حسین رشیدی مدیر کل دامپزشکی استان ضمن گرامیداشت روز جهانی مبارزه با بیماری‌های قابل انتقال به انسان گفت: بیماری‌های قابل انتقال به انسان یا بیماری‌های مشترک بین انسان و حیوان به گروهی از بیماری‌های عفونی واگیر گفته می‌شود که در اثر یک عامل عفونی شامل باکتری، ویروس، قارچ، تک یاخته و... ایجاد و از راه‌های مختلف به‌صورت مستقیم یا غیرمستقیم از حیوان به انسان منتقل می‌شوند.

او افزود: راه‌های انتقال مستقیم عبارتند از: تماس با دام بیمار و یا تماس با فرآورده‌های دامی آلوده، و راه‌های انتقال غیر مستقیم عبارتند از: تماس با سطوح و مواد آلوده به عوامل مذکور و یا انتقال از طریق حیوانات بی مهره ناقل مثل بند پایان شامل کنه‌ها و حشرات که ناقل بیماری‌های مهمی میان حیوانات، و بین حیوان و انسان هستند که از آن جمله به بیماری مهلک تب خونریزی دهنده کریمه- کنگو می‌توان اشاره کرد.

رشیدی بیان داشت: اقدامات اصولی پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال به انسان، به صورت مستمر به وسیله ادارات دامپزشکی انجام می‌شود. به طور کلی بیماری‌های قابل انتقال به انسان را از منظر‌های مختلف می‌توان تقسیم بندی کرد؛ اما پر کاربردترین تقسیم بندی؛ تقسیم این بیماری‌ها به بیماری‌های کلاسیک مثل تب مالت، هاری، سل گاوی، کیست هیداتید و ... است که از گذشته‌های دور در اغلب مناطق دنیا وجود داشته اند و راه‌های انتقال و همه گیرشناسی آن‌ها تقریباً مشخص است.

او تصریح کرد: اما گروهی از این بیماری‌ها به بیماری‌های نوپدید و بازپدید معروف‌اند که یا کاملاً جدید هستند و همه گیرشناسی آن‌ها نامعلوم است و یا در سال‌های دور وجود داشته و ریشه کن یا کنترل شده و دوباره به علل مختلف، به نحوی سر برداشته‌اند. بیماری‌های قابل انتقال جدید به علت نامشخص بودن شیوه‌های گردش و بقای عامل بیماری و شیوه‌های پیشگیری و حتی درمان، بسیار مهم و قابل توجه هستند.

مدیر کل دامپزشکی استان کرمان گفت: راه‌های پیشگیری از بیماری‌های کلاسیک و شناخته شده قابل انتقال به انسان؛ تقریباً راحت و با رعایت یک‌ سری اصول بهداشتی در سطح دامداری‌های و جامعه و انجام اقدامات پیشگیرانه شامل مصون سازی دام‌های حساس علیه عامل بیماری از جمله واکسیناسیون و کنترل مواجهه انسان با ناقلین بیماری، امکان پذیر است. گرچه در این خصوص هم هنوز نارسایی‌هایی وجود دارد که کنترل این گونه بیماری‌ها را هم با مشکل مواجه ساخته است که به عنوان مثال می‌توان از عدم موفقیت شهرداری‌ها در کنترل جمعیت سگ‌های ولگرد نام برد که از ناقلین مهم بیماری کشنده هاری و آلودگی‌های انگلی مثل کیست هیداتید هستند و یا می‌توان از شیوه‌های دامداری سنتی و عشایری نام برد که موجب بقا و گسترش برخی عوامل بیماری‌ها مثل بروسلوز یا تب مالت هستند؛ اما با وجود همه این پیچیدگی‌ها و دشواری‌ها، با برنامه ریزی و اقدامات همه جانبه، به صورت نظری امکان حذف و حداقل، کنترل مؤثر این گروه از بیماری‌ها وجود دارد.

رشیدی گفت: اما در خصوص بیماری‌های نوپدید قابل انتقال به انسان، مسئله تا حدی پیچده‌تر و مشکل‌تر است و تا انجام مطالعات کامل شناسایی ویژگی‌های عامل بیماری، دارو‌ها و واکسن‌های مؤثر، زمان زیادی طول می‌کشد و به تبع آن، خسارات و هزینه‌های زیادی بر بهداشت عمومی، تحمیل می‌شود، البته اصول کلی برای پیشگیری از این گونه آلودگی‌ها هم وجود دارد که باید در سطح بین المللی مورد توجه قرار گیرد، ولی متأسفانه تا زمانی که اثرات زیانبار آن‌ها مشاهده نشود؛ از این اصول غفلت می‌شود.

او افزود: یکی از این اصول مهم عدم تجاوز به طبیعت و جلوگیری از تخریب محیط زیست و رعایت اصول امنیت زیستی و قرنطینه‌ای به ویژه در امر نقل و انتقالات موجودات زنده است.

رشیدی بیان داشت: راه‌های معمول پیشگیری و کنترل بیماری‌های قابل انتقال به انسان تقریباً به‌طور كامل شناخته شده است؛ ولی نکته‌ی اسفبار، عدم توجه به این اصول پیشگیری است. مهمترین اصولی که توسط دامداران باید رعایت شود انجام عملیات دامداری درست و بهداشتی با هماهنگی کامل با دستورالعمل‌های بهداشتی دامپزشکی و انجام برنامه‌ی واکسیناسیون ضروری طبق برنامه‌های زمانبندی است، همچنین استفاده از دارو‌های ضدانگلی و سمپاشی و حمام ضد کنه دام است که باید تحت نظارت دامپزشکی انجام شود.

او تصریح کرد: فرآورده‌های دامی اعم از فرآورده‌های لبنی و گوشتی باید به شیوه‌های بهداشتی و در اماکن بهداشتی زیر نظر بازرسان بهداشتی دامپزشکی، تولید و فرآوری شود و از تولید این مواد خارج از شرایط بهداشتی اکیداً اجتناب شود. کشتار دام خارج از کشتارگاه‌های صنعتی و بهداشتی و مصرف فرآورده‌های لبنی غیر پاستوریزه از عوامل مهم انتشار بیماری‌های قابل انتقال به انسان هستند.

رشیدی گفت: در این ارتباط توصیه‌ی مهم دامپزشکی به شهروندان محترم این است که از مصرف پنیر‌های محلی و سایر محصولات لبنی غیر پاستوریزه و نیز مواد گوشتی که مهر و لیبل تأیید دامپزشکی را ندارند، جداً خودداری کنند. آخرین توصیه و درخواست از مسئولین محترم استان است که شرط اصلی مبارزه‌ی موفق و اثر بخش با بیماری‌های مذکور، داشتن امکانات و اعتبارات لازم برای اجرای برنامه‌های پیشگیرانه است که متأسفانه در سال‌های اخیر به علت کسری اعتبارات و عدم تخصیص کافی دچار مشکلات جدی شده است و انتظار می‌رود با توجه به اهمیت این بیماری‌ها و ضرورت پیشگیری مؤثر از آن‌ها، مورد عنایت قرار گیرد.